کار ژاله غفوریان آن قدر جالب بود که خیلیها را بر آن داشت تا به تحسین او بپردازند و یا از او سوالاتی درباره این نوع خوشنویسی بپرسند.
با این خوشنویس قراری گذاشتم و با او در تحریریه روزنامه درباره خوشنویسی لاتین گفتوگویی انجام دادم که میخوانید.
*برای شروع از خودتان بگویید و از این که چطور به وادی هنر کشیده شدید و به مشخصا به هنر خوشنویسی؟
**از کودکی به هنر و بخصوص به هنر نقاشی علاقه زیادی داشتم و این علاقه و ذوق هنری را از پدرم به ارث بردهام که دستی در کار خوشنویسی دارد و علاقهمند به هنر است. برای آموختن هنر نقاشی به کلاسهای آموزش نقاشی رفتم و در کنار هنر سرنوشت مرا به دانشگاه آزاد کشاند و لیسانس زبان گرفتم. بعد ازمدتی تدریس به کشور اتریش رفتم برای ادامه تحصیل در رشته زبان شناسی و همینطور زبان آلمانی و در حال حاضر هم 9 سالی میشود در آنجا هستم و هنری که دنبال میکنم در کنار نقاشی، خوشنویسی است.
* در شروع صحبتهایتان از علاقمندی به هنر نقاشی گفتید و این که برای آموختن این هنر شاگردی هم کرده اید، چه شد از نقاشی به خوشنویسی روی آوردید و آن هم به خوشنویسی لاتین و جرقه کار از کجا زده شد؟
**رشته من زبان انگلیسی بود و این باعث میشد بیش از هر وقتی با این زبان و شکل نوشتار آن روبرو شوم ودیدن بعضی از انواع خطوط لاتین مرا به این نوع خط علاقمند کرد تا آنجا که تصمیم گرفتم دنبال آموختن این نوع خوشنویسی بروم.نمونه هایی از این خط را بر روی کالاها دیده بودم یا در برخی از فیلمها و یا در مجلات وکتابها و این علاقمندی دغدغه من برای آموختن این خط شد.
* و شکل آموختن این نوع خط چگونه بود؟
** خب در شروع راه بعد از این که زبان انگلیسی را یاد گرفتم سعی میکردم
هر جا نوشته ای به زبان انگلیسی میبینم بخوانم واز آنجایی که همیشه خیلی مجذوب زیبایی میشدم طبیعتا تحت تاثیرعباراتی که به خط زیبای انگلیسی نوشته شده بود نیزقرارمیگرفتم. بنابراین سعی میکردم آن نوشتهها را عینا روی کاغذ پیاده کنم که زیر نظر استادی صورت نمیگرفت. تا اینکه دردوران تحصیل دانشگاه درمشهد بااستادی که به این هنر مسلط بود آشنا شدم واصول کار را از ایشان فرا گرفتم. بعدها کارم را گسترش دادم و در اتریش توانستم کلاس اسا تیدی در این زمینه پیدا کنم واز آموزش آنها بهره مند شوم. در سال 2007 نیزموفق شدم ازانجمن خوشنویسان انگلستان درجه ممتازی بگیرم.
* مدرک ممتاز گرفتن سخت بود؟
** بله، سخت بود چون باید استاندارد لازم در خط باشد، هم باید پشت کار داشت و هم استعداد تا بتوانی موفق شوی.
* و آنها هم مثل خوشنویسی ایرانی دارای خطوط متفاوتی هستند؟
** بله آنها هم خطوط مختلفی با اسامی متفاوتی همچون کاپرپلیت، گوتیک، فراکتر و غیره دارند و هم با قلم های درشت مینویسند و هم با قلم هایی که حاصل کار با آنها خطوط نازک و ریز میشود. مثلا گوتیک آنها شبیه خط ثلث ماست وبا قلم پهن نوشته میشود. حتی شاید تنوع خطوط آنها بیشتر از خطوط ما باشد و خوشنویسی آنها اکثرا ریشه در مذهب دارند چون در گذشته از این خطوط برای نوشتن و تکثیر کتابها و متون مذهبی و ادعیه استفاده میشد.
* از دیگر کشورها، یعنی کشورهای اروپایی و یا آمریکایی هر چه شنیده ایم بیشتر از هنرهایی چون سینما، موسیقی، تئاتر، نقاشی و هنرهایی از این دست بوده خوشنویسی در بین این هنرها در کشوری چون اتریش چه وضعیتی دارد؟
** ببینید آن جا هنر خوشنویسی هنری است که مخاطب خاص خودرا دارد و افرادی که به این هنر توجه میکنند طیف خاصی از جامعه هستند و علاوه بر آن خوشنویسان انگشت شمار هستند. در کشورهای اروپایی و یا آمریکایی شاید یک نوسینده خوب و یا یک نقاش خوب را خیلیها بشناسند اما یک خوشنویس خوب را تنها دوستان و خوشنویسان و معدودی از هنرمندان میشناسند.
*یکی از کارهای جدی خوشنویسان ایرانی کتابت است و نوشتن نسخه هایی خطی از قرآن، و دیوان شاعران مختلف. در کشوری چون اتریش هم این کار را انجام میدهند؟
** نه در کشوری چون اتریش و کشورهای دیگری که من اطلاع دارم الان کسی وقتش را برای نوشتن یک کتاب صرف نمی کند چون این کار وقت گیر است و طاقت فرساست. قبل از اختراع چاپ توسط گوتمبرگ رونویسی از کتابها به منظور «تکثیر» آنها صورت میگرفت که این کار اغلب توسط خوشنویسان انجام میشد. از آنجایی که امروزه این کار با تکنولوژی چاپ انجام میشود، دیگر نوشتن کل متن کتاب بصورت دستنویس مرسوم نیست. آن چه هست برگزاری نمایشگاه است که مخاطب خود را هم دارد.البته ناگفته نماند کتابهایی که با فونتهای آماده به تحریر در آمده است در مقایسه با کتابهای دستنویس، به قول انگلیسیها فاقد personal touch است که همین مساله نشان دهنده ارزش خوشنویسی و جایگزین ناپذیری آن، توسط فونت های کامپیوتری است.
* تذهیب چطور؟ آنها هم تذهیب دارند؟
** بله، آنها هم تذهیب دارند که از آن به عنوان Illustration یاد میشود که با تذهیب فارسی فرق میکند و هندسه آن متفاوت است. در قرون وسطی مخصوصا تزیین کردن اولین حرف اولین کلمه به همراه نقاشی در ابتدای فصل کتابها مرسوم بوده که بسیار پرکار و پر طمطراق و گاهی به همراه طلاکاری بوده است که امروزه متداول نیست.
* برخورد مخاطب ایرانی با کارهای شما چگونه بوده است؟
** برای مخاطب ایرانی با نوعی کنجکاوی همراه بوده است مثلا در کارگاه خوشنویسی که همین چند روز قبل در روزنامه برگزار شد، خیلیها اظهار لطف کردند و البته خیلیها هم پرسش هایی درباره این نوع کار داشتند.
* با سپاس فراوان از شما، اگر حرف خاصی مانده است میشنویم؟
** من دغدغه این را دارم که آیا بعد از برگشت به ایران در جایی مثل آستان قدس رضوی که امکانات فراوانی برای ترویج هنر دارد و یا در مؤسسهای فرهنگی هنری دیگری امکان این هست که من بخواهم به ارائه این نوع هنر بپردازم چون مطمئن هستم خیلیها هستند که به این نوع خط و آموختن آن علاقه دارند و اگر این امکان فراهم شود از آموزش آن استقبال میشود.
نظر شما